Menu główne
Delfiny można spotkać zarówno w wodach słodkich jak i słonych. Zębowce te zamieszkują różnorodne środowiska takie jak wody przybrzeżne, baseny portowe, rzeki a przede wszystkim otwarte morza. Niektóre gatunki delfinów żyją tylko na określonym obszarze. Na przykład delfin okrągłogłowy i amazoński delfin tucuxi zamieszkują przybrzeżne zarośla mangrowcowe oraz rzeki tropikalne. Inne jak na przykład delfin Frasera można spotkać na obszarach gorących zaś delfin północny, nie posiadający płetwy grzbietowej zamieszkuje zimne wody. Delfina Hektora można spotkać tylko w pobliżu Nowej Zelandii. Reprezentanci tej grupy to gatunki pełnomorskie.
Najpopularniejszego z tych ssaków delfina butlonosego oraz zwyczajnego można spotkać na pełnym morzu (tereny te zajmuje także delfin skośnozęby i białonosy) i wszystkich kontynentach z wyjątkiem polarnego. Delfin butlonosy żyje także w strefie przybrzeżnej. W roku 1982-
Charakterystyczną cechą delfina butlonosego jest fakt, iż zamieszkuje on zarówno wody ciepłe jak i zimne. Stąd populacja tego gatunku jest bardzo rozprzestrzeniona. Niektóre gatunki wyraźnie preferują wody ciepłe na przykład delfin wysmukły (Stenella attenuata) zaś inne zimne np. delfin butlonosy i delfin krzyżowaty.
Na geografię występowania delfinów wpływ mają takie czynniki jak: głębokość i temperatura wody, struktura dna morskiego, zawartość soli, a najistotniejszym z nich jest obecność zwierząt służących jako pokarm. Brak pokarmu w środowisku zamieszkiwanym przez te zębowce stwarza konieczność odbywania długich wędrówek celem odszukania nowego terytorium bogatego w zasoby pokarmowe.
W Morzu Czerwonym w Egipcie występuje delfin butlonosy, a także Stenella longirostris. Na obszarze Marsa Alam w Egipcie zauważono także przedstawicieli gatunków: Grampus griseus oraz Pseudorca crassidens. Delfiny nie zamieszkują raf koralowych, jednak często można je spotkać w ich pobliżu.
Delfiny zamieszkujące wyłącznie rzeki uważane są za najbardziej pierwotną grupę waleni. Indywidualne cechy pozwoliły tym zębowcom dostosować się do specyfiki środowiska rzecznego. Należą tutaj szerokie płetwy piersiowe, które mają ułatwić manewry, ruchoma szyja, która umożliwia poruszanie głową z boku na bok -
Najbardziej zagrożonym gatunkiem rzecznym jest delfin chiński zajmujący rzekę Jangcy.
Za najbardziej pierwotny gatunek delfina rzecznego uchodzi delfin mały z rzeki La Plata. Występuje on na płyciznach przybrzeżnych wybrzeży Ameryki Południowej. Inne delfiny zajęły tereny największych rzek, takich jak: Amazonkę, Jangcy, Indus i Ganges. Delfiny te dostosowały się do charakterystycznego występowania w sposób naprzemienny powodzi i suszy. W czasie pory deszczowej delfin amazoński może opuszczać koryto rzeki i przebywać na zalanych terenach przybrzeżnych.
Niektóre delfiny takie jak: delfin długonosy oraz delfin krótkogłowy zajmują ujścia rzek Azji Południowej, a czasami prowadzą wędrówki w górę rzek.
Waleniami równie sympatycznymi jak delfiny są białuchy zamieszkujące zimne wody arktyczne. Ich nazwa pochodzi od śnieżnobiałego ubarwienia. Białuchy mają charakterystyczne wystające czoło jak melon i nie przekraczają długości 4,5 metra. Najsympatyczniejszą cechą jest ich uśmiech. Pod wodą potrafią przebywać 0,5 godziny co daje im możliwość przepłynięcia 4 km. Niestety białuchy znajdują się na liście gatunków zagrożonych. Najbardziej niebezpieczne są dla tych przesympatycznych delfinów zakłady przemysłowe, które emitują olbrzymie ilości zanieczyszczeń do rzeki. Pozostaje nadzieja w obrońcach tych zwierząt, którzy tworzą i propagują programy ochronne nakłaniając społeczność do aktywnego w nich uczestnictwa.
ZWIERZĘTA SPOŁECZNE
Delfiny tworzą społeczne organizacje. Ten fenomenalny aspekt ich życia zależny jest od trzech czynników: odżywiania, rozmnażania oraz unikania drapieżników.
U wielu gatunków liczba osobników w grupie nie jest stała. Grupy te charakteryzują się płynnością, niektóre delfiny odłączają się od stada i poszukują nowego, zaś inne przyłączają się. Tworzenie dużych zbiorowisk społecznych tych waleni ułatwia im zdobywanie pokarmu, kojarzenie oraz chroni przed atakiem drapieżników.
Największe społeczności tworzą gatunki oceaniczne, np. butlonosy. Grupy takie składają się nawet z 1000 i więcej osobników. Precyzyjnie zgrane ruchy i wspólna strategia łowcza pozwala tym zwierzętom na zdobycie wspólnego celu, jakim jest pokarm. Taktyka polowania na ławice ryb opiera się na odnalezieniu takich zbiorowisk oraz "zbijanie ich w coraz mniejszą kulę" w celu ich opanowania.
W dużych stadach delfinów rzadko zauważalna jest hierarchia. Tutaj nikt nie jest przywódcą w przeciwieństwie do mniejszych stadek, gdzie na czele hierarchii znajduje się najsilniejszy samiec i prowadzi grupę delfinów. Niekiedy dyktatorskie zachowania przywódcy spotykają się z dezaprobatą pozostałych osobników co przejawia się buntem, wówczas dochodzi do "kłótni" w grupie.
Wyjątek stanowi delfin butlonosy, który przejawia zachowanie przywódcze nawet w większych grupach.
Tworzenie dużych społeczności pozwala delfinom uniknąć ataku drapieżnika przede wszystkim rekina. Samice ze swoimi maluchami otoczone są szczególnym "parasolem ochronnym", ponieważ zawsze znajdują się w środku stada. Otoczka, którą tworzy krąg delfinów minimalizuje ryzyko dotarcia wroga do młodych matek i ich dzieci.
Duże grupy delfinów są bardzo korzystne z punktu widzenia samców, ponieważ ułatwiają dostęp do samic w celu kojarzenia się.
Niektóre gatunki delfinów przede wszystkim przybrzeżne tworzą małe grupy tzw. rodzinne, które liczą około 20 osobników. Mankamentem mniejszych społeczności są ograniczone siły przydatne w czasie żerowania oraz słabsza ochrona przed napastnikiem. Atutem zaś są szczególne więzi, które tworzą się pomiędzy spokrewnionymi delfinami. W mniejsze grupy łączą się także delfiny rzeczne, a często nawet żyją pojedynczo.
Wśród delfinów zawiązują się także przyjaźnie, które widoczne są najczęściej u dwóch lub więcej dojrzałych samców. Nazywane są one "przymierzami". Tak silne związki pozwalają na wspólne zdobycie partnerki, co jest bardzo trudne, ponieważ samice parzą się tylko co cztery do pięć lat. Wówczas samce "dzielą się" samicą. Niekiedy samce wbrew partnerce zatrzymują ją i nie pozwalają uciec. Samica taka zawsze znajduje się w środku pomiędzy samcami, aby odciąć jej drogę ucieczki. Gdy jeden osobnik płci męskiej poszukuje pokarmu inne bacznie pilnują, aby samica nie zdołała uciec. Role się potem odwracają i inny delfin żeruje, a inny obserwuje. Samice w związkach sprzymierzonych samców spotykają się brutalnością z ich strony, co objawia się kąsaniem, popychaniem i uderzaniem. Niektóre samice mają szczęście i są uwalniane z niewolniczych więzów przez inne samice.
Swoistym fenomenem są delfiny samotnicy. Zwierzęta te wykazują zachowanie społeczne, stąd nie wiadomo, dlaczego znajduje się pojedyncze osobniki. Najprawdopodobniej zostały oddalone ze stada z przyczyn nam nie, znanych lub też dobrowolnie wybrały samotną drogę. Stąd często delfiny samotnicy podpływają do kąpiących się ludzi i dają głaskać się. Być może doszukują się odrobiny miłości i przynależności, które wcześniej doznawały ze strony innych delfinów.
Delfiny przejawiają także zachowanie altruistyczne. Potrafią towarzyszyć choremu śmiertelnie osobnikowi aż do samego końca. Silne więzy, które wytworzyły się we wspólnym życiu spokrewnionych osobników nie pozwalają na pozostawienie chorego i cierpiącego zwierzęcia. Stąd zdarzają się przypadki osadzeń delfinów na plażach. Oczywiście zachowanie takie nie jest regułą.
Delfiny są zwierzętami mięsożernymi. Żywią się rybami (sardynami, makrelami, dorszami, śledziami i innymi), głowonogami (kałamarnicami, mątwami, ośmiornicami) a nawet robakami i skorupiakami. Dla pochwycenia ślizgiej zdobyczy np. ryby, używają stożkowatych zębów, następnie zdobycz połykają w całości.
Swoją inteligencję delfiny wykorzystują, aby przetrwać w swoim środowisku. W tym celu dostosowują strategię działania do terenu, w którym przebywają i muszą zdobywać pokarm.
Delfiny przybrzeżne (np. Sotalia tensua) prowadzące polowania na zdobycz w małych grupkach wykorzystują do tego taktykę skoordynowanych ruchów. Lokalizują ławicę małych ryb i w oszałamiającym manewrze wyrzucają je na brzeg. Z niewyjaśnionego powodu delfiny suną na brzeg prawą stroną, stąd często zęby z tej strony są starte. Czasami podczas manewru wyrzucania zdobyczy z wody całe wyskakują na brzeg, co jest bardzo dla nich niebezpieczne. Osadzenie na brzegu stanowi dla nich pewną śmierć.
Do lokalizacji zdobyczy służą delfinom dźwiękowe lub wizualne sygnały. Brzęczący dźwięk jest serią szybko następujących po sobie kliknięć. Stanowi to część skomplikowanego procesu zmysłowego -
Delfiny oceaniczne żerujące w dużych zorganizowanych grupach wykształciły u siebie taktykę, dostosowaną do specyfiki danego terenu łowieckego. Ponieważ w głębinach łowienie i łapanie zdobyczy jest bardzo trudne stąd niektóre gatunki delfinów między innymi delfiny ciemne i butlonose charakteryzujące się największą inwencją stosują następującą strategię. Rano wysyłane są grupy liczące 20-
Wspomniana zorganizowana strategia łowiecka delfinów -
Podczas gdy ryby zbijają się w coraz to zwarty krąg delfiny na przemian łapią do pyska ryby po czym wycofują się, aby dalej strzec zewnętrznych granic kuli. Po pewnym czasie kula jest już tak mocno zbita, iż delfiny mogą spokojnie delektować się zdobytym pokarmem.
Delfiny są znakomitymi myśliwymi, a ich role potrafią być precyzyjnie skoordynowane. Podczas działań na większą skalę lub też w sytuacjach trudnych do opanowania delfiny nawołują do pomocy inne poprzez wysokie i akrobatyczne wyskoki ponad wodę. Delfiny z daleka spieszą na miejsce żerowania. Wyskakują wysoko w powietrze, aby nie stracić z pola widzenia tego, co dzieje się daleko przed nimi.
Po dotarciu na miejsce synchronizują swoje manewry z innymi, co prowadzi do jednego celu -
Czasami zdarza się nieoczekiwana wizyta największego drapieżnika -
Młode delfinki są trzymane z dala od obszaru, gdzie następuje polowanie na zdobycz i są przetrzymywane w tzw. przedszkolach.
Delfiny po uczcie radują się i są skłonne do zabawy, co przejawia się popisowymi, akrobatycznymi wyskokami ponad wodę. Do zabawy przyłączają się także grupy innych delfinów. Sprzyjający nastrój pozwala umacniać więzi społeczne poprzez wzajemne tulenie się i muskanie ciał.
Inna strategia łowiecka to pływanie samicy wzdłuż brzegu na płyciznie za rybą. Charakteryzuje się ona wysokim stopniem trudności. Płycizny stanowią zagrożenie dla delfinów, dlatego tę niezwykłą sztukę polowania posiadły tylko nieliczne delfiny. Zdobyły one umiejętność precyzyjnego ślizgania się po powierzchni wody. Spośród 400 do 500 osobników technikę tę posiadła zaledwie garstka samic.
Zanim delfin zje upolowaną rybę czasami lubi bawić się nią. "Protokół" wśród delfinów nie pozwala odebrać pokarmu, który przynależy do jego zdobywcy.
Niektóre delfiny zdobywają pokarm w bardzo wygodny sposób. Płyną za łodziami rybackimi, z których czasami wyrzucane są ryby. Pierwszeństwo do otrzymania pokarmu mają zawsze osobniki dominujące, w dalszej kolejności delfiny podporządkowane, dla których często nie starcza już pożywienia.
Czasami delfiny podpływają na plażę blisko do ludzi licząc na smakowity kęs. W zamian za pokarm dają się głaskać. Dla wielu osób spotkanie z tymi cudownymi zwierzętami, ma wymiar mistyczny. Dla delfinów z kolei jest to prosty sposób na pozyskanie pożywienia.
GODY
Cykl płciowy delfinów jest różny u samic i samców. U samic cykl powtarza się co parę lat, zaś u samców co rok. W tym czasie samiec potrafi zapłodnić więcej niż jedną samicę. Na tym kończy się jego rola, ponieważ potomstwem opiekuje się tylko matka.
U niektórych gatunków delfinów oceanicznych można zaobserwować dwa szczyty rozdrodcze w roku, które występują wiosną i na jesień.
Zważywszy na fakt, iż samice rzadko wchodzą w okres rui, zdobycie samicy gotowej do aktu płciowego nie jest łatwą kwestią. Czasami samce prowadzą długie poszukiwania w tym celu.
Doskonałą okazją do znalezienia partnerki stanowią zabawy delfinów, które często są uwieńczeniem uczty.
Kiedy już samiec zdobędzie partnerkę, delfiny splatają się w miłosnym uścisku, przy czym samica jest zawsze na górze. Akt płciowy nazywany jest u delfinów parzeniem. Okres ciąży samicy mniejszych gatunków trwa od 9 do 11 miesięcy, u większych zaś 12 miesięcy. Po tym czasie rodzi się jeden w pełni rozwinięty mały delfinek nazywany cielęciem. Pierwszym ruchem ze strony matki jest "wypchnięcie" cielęcia na powierzchnię wody, w celu wykonania pierwszego oddechu.
W przypadku gatunku Stenella mały delfin nie posiada charakterystycznych plamek na ciele. Pojawiają się one za parę lat.
Pomiędzy następnymi cieleniami występuje przerwa, która trwa zazwyczaj 2 lata, a czasami dłużej. U delfina butlonosego przerwa taka wynosi 4-
Układ pyszczka delfinów sprawia wrażenie jakby były nieustannie uśmiechnięte. Wyglądają bardzo pogodnie i wzbudzają sympatie u rzeszy swoich ludzkich zwolenników. Jednak te słodkie zwierzęta zdolne są do sporej dozy agresji. Najbardziej skłonne do utarczek są delfiny butlonose, nawet w obrębie własnego gatunku. Często posiadają blizny na ciele po przeprowadzonej bitwie.Przejawem groźby z ich strony jest kłapanie szczękami. Walki polegają na waleniu głowami, gryzieniu i uderzaniu ogonami. Bitwy prowadzone są często o samice.
Innym przejawem agresji samców jest więzienie samic pośród dwoma lub więcej sprzymierzonymi delfinami. Samice te spotykają się z zaborczym zachowaniem z ich strony.
Szczególnie okrutnym wyrazem agresji ze strony samców jest zabójstwo małego delfinka. Czasami delfiny praktykują takie zachowania w celu nakłonienia samicy, aby ponownie weszła w okres rui. Zachowanie takie nie jest oczywiście regułą.
JESZCZE O DELFINACH
Czy delfin może mieć nadwagę?
Owszem, a najlepiej wiedzą o tym opiekunowie tych ssaków z japońskiego delfinarium Kinosaki Marine World na wyspie Honsiu.
Wszyscy ich podopieczni z końcem sierpnia musieli przejść na niskotłuszczową dietę, bo z powodu nadwagi nie byli w stanie wykonywać akrobacji podczas pokazów. Ssaki nie mogły np. doskoczyć do umieszczonej nad wodą przeszkody. Ich dzienne menu składa się teraz z mieszanki 14 kg makreli i chudszych ryb. Poza tym opracowano specjalny program ćwiczeń fizycznych utrzymujących delfiny w dobrej kondycji.
Ze strony http://www.focus.pl
DELFINY POTRAFIĄ ZNALEŹĆ WSPÓLNY JĘZYK ZE SWOIMI CUDZOZIEMSKIMI POBRATYMCAMI
Delfiny butlonose i delfiny amazońskie podczas spotkań stad wydają się porozumiewać wspólnym językiem -
Delfin butlonosy (Tursiops truncatus) to najbardziej znany i najpospolitszy gatunek delfina, który pływa we wszystkich oceanach świata. Dorasta nawet do 3,8 metra. Dużo mniejszy, mierzący najwyżej 2,1 metra, delfin amazoński (Sotalia guianensis) występuje zarówno w wodach słodkich, jak i -
Ograniczenia sprzętu używanego do rejestracji sprawiają, że naukowcy nie potrafią odróżnić głosów poszczególnych delfinów i rejestrują tylko całe stada. Na razie nie wiadomo więc, czy chodzi o przyjazne międzygatunkowe porozumiewanie się, czy też mniejsze delfiny amazońskie próbują agresywnie odstraszyć delfiny butlonose.
Źródło: Gazeta Wyborcza